„De Cabinet vum Dokter Menasse“ enttäuscht op ganzer Linn

Dräi Schauspiller stinn op enger Bühn, philosophéieren iwwert déi Chance, déi si hunn, Lëtzebuerger ze sinn, d’Schwieregkeet vun der westlecher Empathie an den Zäite vum Syrie-Konflikt an d’Notioun vu Gléck an der Leeschtungsgesellschaft.
„De Cabinet vum Dokter Menasse“ ass deelweis méisproocheg, wëll villes,
zielt wéineg, verléiert sech a Fortune-Cookies-Philosophien an engem Statistik-Dschungel a mécht am Endeffekt leider net villes richteg.

De Jean-François Lyotard, groussen Theoretiker vun der Postmodern, huet d’Iddi vertrueden, dass déi sougenannte MetaErzielungen – dat heescht, déi Geschichten, déi de Mënsch sech selwer verzielt, fir ze iwwerleeën, wéi et mat dem Schicksal vu senger Spezie soll weidergoen – am 20. Joerhonnert ee fir allemol an der Sakgaass vun der Geschicht gelant sinn.

D’Meta-Erzielung vum Kommunismus – den Egalitarismus – huet zum Gulag gefouert, d’Meta-Erzielung vum Kapitalismus zu der Beräicherung vun e puer an der Veraarmung vum Recht. Die Menschheit hat mit den Genoziden des 20. Jahrhunderts ihren Anspruch auf Fortschritt, auf Zielsetzung aufgegeben.

Elo, wou d’Ressourcë vum Planéit lues a lues opgebraucht sinn, kënnt awer eng nei Meta-Erzielung op: De Weltall soll déi nächst Etapp sinn, de Mënsch als Kolonialwiese kéint, wann e säi Planéit bis grëndlech versaut huet (also ganz geschwënn), einfach op deen nächste reesen. Un peu comme un parasite qui changerait d’hôte après l’avoir laissé exsangue.

Genee dëst ass de Kader vum Charel Meder sengem Theaterstéck: Stänneg gëtt vum Opbrauche vun de Ressourcen an dem Verloosse vum Planéit geschwat. Star-Wars-Visuals und Interstellar-Referenzen, begleitet von einem von „Major Tom“ dominierten Soundtrack, thematisieren auch ästhetisch die Idee eines Erdballs, den es zu verlassen gilt.
Dësen erzieleresch intressante Kader liwwert ee Virwand, fir iwwert d’Thema Gléck ze schwätzen. An engem Iwwerschoss vu Statistiken – déi zum Deel vum Marc „Bad Banks“ Limpach ageschwat ginn – gëtt gewisen, dass Lëtzebuerg an der Hitparade vun de glécklechen Natioune gutt positionéiert ass. Och wann „d’Preise“ virun eis sinn. That there are five countries that have a „Ministry of Happiness“.

Keng Handlung

D’Glécks-Guruen, d’Selbstfannen, d’Verstrécke vum individuelle Gléck an der Notioun vu kollektivem Gléck (ergo: vum Profitmaachen), d’ongläich Verdeelung vum Goss, d’Orientéierungslosegkeet am atheisteschen Zäitalter, d’Gléckshormon Serotonin, d’Foto vum klenge Jong, deen am Mëttelmier erdronk ass, an „deem säi vill ze klenge Kapp op senge vill ze klenge Schëlleren“ louch, d’Gilets jaunes: D’Stéck versicht krampfhaft, all méiglech Thematiken ofzedecken, fir selwer eng maximal Relevanz opzeweisen, esou wéi am Hollywood-Film och Léift, Action, Spannung a Gefiller gläichméisseg verdeelt solle ginn, fir maximal Glécksgefiller beim Zuschauer an, vrun allem, am Portmonni vum Produzent auszeléisen.

Dass et hei absolut keng Handlung gëtt, ass manner schlëmm wéi de Fait, dass d’Thematike schwéierfälleg behandelt ginn, dass den Text weder als Theaterstéck nach als philosopheschen Essai funktionéiert. Et kënnt engem fir, wéi wann déi eigentlech talentéiert Schauspiller (Elsa Rauchs, Nora Koenig an Timo Wagner) struewele missten, fir sech net vun der Laascht vun enger Textmass, déi et kaum erlaabt, Spillsituatiounen ze schafen, erdrécken ze loossen.

Klischeen uprangeren

D’Méisproochegkeet vum Stéck, déi dem Text eng typesch lëtzebuergesch Polyglossie soll operleeën an déi streckeweis ganz gelongen ass, wierkt am Endeffekt méi dekorativ, wéi dass se wierklech sozio-ästhetesch d’linguistesch Situatioun am Land widderspigelt: D’Stéck ass, wéi dësen Artikel, haaptsächlech op Lëtzebuergesch, oft wird aber nahtlos ins Deutsche gewechselt. Parfois apparaît une phrase en français. Or in English. La plupart du temps, le recours au français ou à l’anglais a lieu dans le contexte d’une interminable liste de statistiques – quand il ne sert pas à nous fournir des réflexions assez tièdes, des vulgarisations philosophiques sur la notion de bonheur qui enfoncent plus d’une porte ouverte.

Kloer, dat ass Deel vum Spill: d’Klischeeën exhibéieren, fir se unzeprangeren. Aber dieses Spiel mit den Klischees ist selbst pures Klischee, führt zu leerer Kritik, wenn nicht gar die Darstellung des empathischen, wohlmeinenden Westens und die Kritik an Europas Management der Flüchtlingskrise mit seinen simplen Tresen-Dialogen den Verdacht erwecken könnte, hier würde man wieder das, was Milo Rau den „Kapitalismus des Leidens“ nennt, praktizieren.

Ein Theaterstück, das sich die politisch richtigen Gedanken zur Flüchtlingsthematik macht, kann ja gar nicht so schlimm sein.

Well d’Stéck effektiv keng Handlung huet an der Mise en scène (Angelika Zacek) d’Iddie schonn no gefillten zwou Minutten ausginn, kënnt ee sech heiansdo wéi an enger Zäitschläif gefaange vir.

Sesamstraße-Musek, Danzen, Major Tom, Weltall-Kitsch, Astronauten, enthusiastesch Schauspiller, nodenklech Schauspiller (merde, si mer iwwerhaapt glécklech?), Zeen-Freeze, de Marc Limpach schwätzt. Sesamstraße, Danzen, Major Tom etc.

„De Cabinet vum Dokter Menasse“ ass „Groundhog Day“ am postdramateschen Zäitalter a mat bescheidene Mëttelen. Och hei ass d’Iddi gutt – d’Sich nom Gléck als Krees, deen aus Widderhuelungen an Onsécherheete besteet. Bei der Ëmsetzung klappt dat leider awer net. Dass der Regisseurin hiert Versteesdemech vu Postdramatik aus faarwege Kostümer, Handlungslosegkeet an engem inkohärente Montage besteet, hëlleft awer wéineg.
Exzentrik an Experimentéierfreedegkeet si kee Garant fir Qualitéit. Leider fillt sech den Zuschauer nom Stéck zimlech onzefridden. Zumindest an deem Sënn ass d’Iwwerleeung iwwert d’Relativitéit vum Glécksbegrëff gelongen.

D’Stéck gëtt nach haut (ausverkaf), muer, de 15. (ausverkaf) an de 17. Januar um 20 Auer am Kasemattentheater gespillt.